Wydawnictwo Literackie
© Copyright by Wisława Szymborska, Kraków 1997
© Copyright for the English translation by Stanisław Barańczak and Clare Cavanagh, 1997
© Copyright for the Polish edition by Wydawnictwo Literackie, Kraków 1997
Teksty wierszy Wisławy Szymborskiej oparto na następujących wydaniach:
Projekt obwoluty, stron tytułowych oraz tłoczenia
Andrzej Dudziński
Redaktor
Krystyna Zaleska
Redaktor techniczny
BoŜena Korbut
ISBN 83-08-02678-8
Tak wygląda mój wielki maturalny sen:
siedzą w oknie dwie małpy przykute łańcuchem,
za oknem fruwa niebo
i kąpie się morze.
Zdaję z historii ludzi.
Jąkam się i brnę.
Małpa, wpatrzona we mnie, ironicznie słucha,
druga niby to drzemie —
a kiedy po pytaniu nastaje milczenie,
podpowiada mi
cichym brząkaniem łańcucha.
6
This is what I see in my dreams about final exams:
two monkeys, chained to the floor, sit on the windowsill,
the sky behind them flutters,
the sea is taking its bath.
The exam is History of Mankind.
I stammer and hedge.
One monkey stares and listens with mocking disdain,
the other seems to be dreaming away —
but when it's clear I don't know what to say
he prompts me with a gentle
clinking of his chain.
7
Istnieli albo nie istnieli.
Na wyspie albo nie na wyspie.
Ocean albo nie ocean
połknął ich albo nie.
Czy było komu kochać kogo?
Czy było komu walczyć z kim?
Działo się wszystko albo nic
tam albo nie tam.
Miast siedem stało.
Czy na pewno?
Stać wiecznie chciało.
Gdzie dowody?
Nie wymyślili prochu, nie.
Proch wymyślili, tak.
Przypuszczalni. Wątpliwi.
Nie upamiętnieni.
Nie wyjęci z powietrza,
z ognia, z wody, z ziemi.
Nie zawarci w kamieniu
ani w kropli deszczu.
Nie mogący na serio
pozować do przestróg.
Meteor spadł.
To nie meteor.
Wulkan wybuchnął.
To nie wulkan.
Ktoś wołał coś.
Niczego nikt.
Na tej plus minus Atlantydzie.
8
They were or they weren't.
On an island or not.
An ocean or not an ocean
swallowed them up or it didn't.
Was there anyone to love anyone?
Did anybody have someone to fight?
Everything happened or it didn't
there or someplace else.
Seven cities stood there.
So we think.
They were meant to stand forever.
We suppose.
They weren't up to much, no.
They were up to something, yes.
Hypothetical. Dubious.
Uncommemorated.
Never extracted from air,
fire, water, or earth.
Not contained within a stone
or drop of rain.
Not suitable for straightfaced use
as a story's moral.
A meteor fell.
Not a meteor.