Леанід Дранько-Майсюк
ПРА ТОЕ, ЯК Я...
13 несур'ёзных апавяданняў
Падрыхтаванае на падставе: Леанід Дранько-Майсюк, Пра тое, як я... : 13 несур'ёзных апавяданняў. — Мінск: Мастацкая літаратура, 1992. — 109 с.
Рэдактар: Рыгор Барадулін
© OCR: Камунікат. org, 2010
© Інтэрнэт-версія: Камунікат. org, 2010
Пра тое, як я забароненую літаратуру чытаў
Усё, што чытаць ні даводзіцца,— уголас чытаю. Так лепей мае шары і паўшаркі ўсмоктваюць рэчывы спажыўныя інтэлекту чужога. Чытаць уголас нават выгодна — усё адно як у сябе на кухні размаўляеш з некім, а частаваць таго, некага, не трэба. Верце майму вопыту акулярнаму — усё дазволенае і ўсё забароненае ўголас добра чытаецца.
Задзярыце голаў на мой паверх высокі. Усе вокны патушаныя, а маё на кухні, як памідор пераспелы,— чытаю і на гадзіннік не гляджу. А ў вакно толькі тады ўлуплюся, калі ў фортачку плюнуць захочацца.
Плюну гэта я, парадуюся, як ляціць маё плюнутае ўніз,— проста на святло ліхтара філармоннае, і зноў за чытанне хапаюся. Ляпаю языком няўтомным, то ў адну сківіцу таўку, то ў другую.
Не маўчу — уголас чытаю.I вось неяк, вечарам чыхірным, калі дачытаў не што-небудзь, а літаратуру забароненую і, храбуснуўшы ўсімі касцякамі анатомнымі, пацягнуўся губамі прымоўклымі да фортачкі чыстае, каб запусціць плевача паэтычнага, гэта значыць, каб адпачыць з пырскам, і такі запусціў, і мой плявач паэтычны паляцеў у бязносую морду ліхтаровую,— у тое ж імгненне самае з-пад вакна майго машына ад'ехала: жоўтая, з антэнай на дашку і лямпай сіняю, амаль такою, якой грэюць вушы застуджаныя.
I хіба цяжка здагадацца інтэлігенту местачковаму — што гэта за машына такая?
Цопнуліся мае шары аб паўшаркі і далі інфармацыю — на дашку антэна! — мяне запісвалі!
Маё чытанне забароненае на круг наматалі!
I ад гэтай думкі аракульскай брыдка ў роце зрабілася, быццам мяне ўжо напаілі каля нараў з пагнутай кварты алюмініевай кафейным напіткам «Дружба». Да дзвярэй нават пацягнула — ці не звоняць ужо?
Не, я не з пакалення паслухмянага, бухарынскага, каб чакаць, палец смокчучы, ды яшчэ самому дзверы адчыняць, каб пасля ў атачэнні Шынялёў маўклівых, носам хлюпнуўшы, мінорна выдыхнуць у прыспанае вуха жончына: «Дарагая, гэта нейкая памылка. Будзь спакойная, я вярнуся хутка».
Усяго начытаўшыся па завязкі самыя, я ўжо ведаю, што адтуль, куды завязуць на сваім транспарце Шынялі маўклівыя, дваццаць параў ботаў не знасіўшы,— не вернешся. Хоць у гэтым трэба жыць вопытам пакалення паслухмянага...
Дык калі ж яны па мяне прыйдуць? Праз гадзіну, дзве?
Там, у сябе, яны павінны яшчэ раз праслухаць плёнку. Гэта як закон. Трэба ж выявіць узровень забароненасці. Значыць, хвілін дваццаць будуць слухаць. А раптам яны не разумеюць па-беларуску? I перакладчыка пад рукой не будзе, які б мог адразу растлумачыць, што «курыць» і «паліць», «сімвал» і «сымбаль», «крэсла» і «фатэль» — адное і тое ж, га? Пакуль знойдуць нейкага там выпускніка філфакаўскага і пакуль той небарака вочы разлупіць (на вуліцы ж ноч) і, учытаўшыся ці, дакладней кажучы, услухаўшыся ўгэтыя нязвыклыя для вуха «філязофіі» і «клясы», нарэшце перакладзе,— пройдзе добрая гадзіна. А то й болей.